ضابطه مندی کمال انسان در قرآن قسمت آخر

   طبق روایات اسلامی انگیزش تقوا به سه شکل در جان مؤمن ظهور می یابد.

1.      ترس از عذاب الهی( عبادت بردگان ).

2.       امید به دریافت نعمات و عنایات الهی( عبادت تاجران ).

3.       عشق و محبت نسبت به ذات الهی از آن جهت که تنها او شایستة عبودیت است( عبادت آزادگان )[1].

   این سه عامل عزم و ارادة انسان را برای تقرب به خدا جزم می کنند و انسان هجرت از خویشتن به سوی خدا را شروع می کند. این هجرت تا آنجا ادامه دارد که انسان به رؤیت ملکوت آسمانها و زمین می رسد و ایمانش تبدیل به ایقان می شود[2]. از این پس بجای نور بصیرت ایمان آفتاب رهگشای ایقان چراغ راه می شود و دیدار آیات حق، هر روز بیشتر از دیروز حاصل می شود تا آنجا که دیدار بزرگترین آیات الهی میسّر می شود[3]و موقن از نزدیکترین راه ممکن با ذات الهی در ارتباط قرار می گیرد. در قرآن مرتبه ای بالاتر از این برای کمال به نظر نرسید.

---

[1] . ترکیبی از این موارد هم قابل بروز و ظهور است و عالی ترین شکل بروز و ظهور انگیزش تقوا مورد سوم است.

[2] . و کذلک نری ابراهیم ملکوت السماوات و الأرض و لیکون من الموقنین(انعام/75)

[3] . « لقد رأی من آیات ربه الکبری »(نجم/18)