ایران بین دو انقلاب قسمت چهل و هفتم(دوران ظهور احزاب)

اوایل حکومت پهلوی دوم به دلیل آزادی های موجود به دوران حزب بازی معروف شد، که در آن هر سیاست پیشه ای گروهی را دور خود جمع می کرد و حزبی تشکیل می داد. این احزاب عموما عمر کوتاهی داشتند و در طول تقریبا دو سال بعد اغلب از بین می رفتند. اما احزاب زیر در سالهای بعد همچنان به حیات سیاسی خود ادامه دادند. مهترین آنها حزب توده بود که به رهبری مارکسیستهای 53 نفر اعلام موجودیت کردند. احزاب مهم دیگر عبارتند از: حزب ایران، حزب همراهان، حزب عدالت، حزب اتحاد ملی و حزب وطن.

حزب همراهان را محفل کوچکی از روشنفکران رادیکال که از نزدیکان حزب توده بودند ولی وابستگی شدیدآن را به اتحاد شوروی را خوش نداشتند، از آن انشعاب کردند و در 1321 حزب جدیدی تشکیل داند. رهبر این حزب مصطفی فاتح تحصیل کرده اقتصاد در انگلستان و از کارمندان بلندپایه شرکت نفت ایران و انگلیس بود. او روزنامه امروز و فردا را تأسیس کرد و تحقیق ارزشمندی با نام 50 سال نفت ایران انجام داد. عباس نراقی حقوق دان جوانی بود که قبلا جزو 53 نفر بود و به همراه ایشان به حبس رفته بود.

حزب ایران که بعدها تبدیل به حزب ناسیونالیست و غیر مذهبی کشور شد از کانون مهندسین که در مهرماه 1320 تشکیل شده بود به وجود آمد. مهدی بازرگان عضو مؤسس هر دو تشکیلات بود. او تعریف می کرد که هنگام تحصیل در اروپا از مشاهده احزاب و گروه های آزاد دانشجویان در خارج از کشور تعجب می کردیم در حالی که در کشور خودمان حکومت هر گونه فعالیت سیاسی دانشجویان را به شدت سرکوب می کرد.