هنجار هستی

هنجار هستی

چیزی شبیه تائو
هنجار هستی

هنجار هستی

چیزی شبیه تائو

حجاب، سیاسیت زدگی و پرخاشگری

   در ادامه بحث حجاب به موضوع رابطه حجاب و سیاست زدگی جامعۀ ایران می پردازیم، جامعه ما ـ خصوصا جوانان ما ـ به هر دلیل سیاست زده شده اند، و می کوشد خود را از تشبّه به هر چیزی که نماد تعلق به جریان سیاسی باشد مبرا کنند. حجاب خصوصا چادر و داشتن محاسن( ریش و سبیل ) یکی از این موارد است.

   در حدود سال 1383 تحقیقی میدانی در دانشگاه تهران برای سنجش میزان و نحوۀ دینداری دانشجویان انجام شد، این تحقیق نشان می دهد که اکثریت قریب به اتفاق دانشجویان به اصول و مبانی اعتقادی دین اسلام پایبندی دارند، و به شیعه بودن و ایرانی بودن افتخار می کنند. ولی وقتی از انجام مناسک سؤال می شود، خصوصا مناسکی که ظهور و بروز اجتماعی دارند ( مثلا نماز جماعت یا جمعه )، آمارها به صورت معنی داری افت می کنند. این وضعیت گواه این است که در آن سالها هنوز بنیانهای هویتی جامعه دچار دگرگونی نشده است، و البته امیدواریم در زمان نگارش این مطلب داده ها اختلاف معنی داری پیدا نکرده باشند. از این داده ها می توان نتیجه گرفت که ناهنجاریهای دینی که مشاهده می شود، بیشتر جنبه واکنشی دارند، تا اعتقادی. یعنی وقتی حکومت می کوشد دین اجتماعی را تبلیغ کند و مردم را با شیوه های گوناگون به تبعیت از آن وادارد، مردم خصوصا جوانان واکنش نشان می دهند. رابطۀ جوانان با دینی که از سوی دولت تبلیغ می شود بحران زده است؛ لذا از رفتارهای دینی نظیر حجاب که نمود اجتماعی دارد و ممکن است  به عنوان نشانۀ انتصاب به جریان سیاسی تلقی شود، اجتناب می کنند؛ و تداوم فشار از سوی حکومت کار را به رفتارهای پرخاشگرانه از سوی جوانان می کشاند. پرخاشگری جوانان به بحث ما مربوط نیست ولی اشاره به آن با توجه به موضوع بحث خالی از لطف نیست. پرخاشگری در جوامع خصوصا در بین جوانان به دو شکل بروز می کند، شکل نخست به صورت فعال و در قالب رفتارهای مخرب اجتماعی و فرهنگی و شکل منفعل: که در قالب گرایش به مواد مخدر، خودکشی، انحرافات جنسی، بیماریهای روحی و روانی بروز می کند. متأسفانه در جامعۀ ما به دلیل محدودیتهای اجتماعی شکل منفعل پرخاشگری آمار بسیار بالایی دارد. هر چند که در سالهای اخیر شاهد شکل فعال آن نیز در قالب گرایش به فرق و گروههای بعضا انحرافی نظیر شیطان پرستی و یا مشارکت در اعتراضهای خیابانی نیز بوده ایم. بد حجابی یکی از اشکال پرخاشگری فعال در جامعۀ ماست.