اجزاء این موزائیک قومی ـ فرهنگی ـ دینی ـ مذهبی ـ فرقه ای در ایران مرتبا حتی در کوچکترین اجزاء خود ( بالا ده و پایین ده ) همواره بر سر منافع با هم در جنگ بودند. اصلی ترین درگیری در کشور بین یک جا نشینان فارس در جنوب کشور و صحرا گردان ترک در جریان بود. آغا محمدخان قاجار توانست با ایجاد اتحاد در ایل بزرگ قاجار و هم پیمان شدن با برخی بزرگان کشور و بر انداختن حکومت خاندان زند در شیراز به تدریج ایران را یک پارچه کرد و حکومت پادشاهی خاندان قاجار را در تهران که نزدیک املاک ایل قاجار قرار داشت تأسیس کرد. آغا محمد خان باوری به ایجاد دستگاه دیوانی و درباری عریض و طویل نداشت و خود نیز کمتر در تهران مستقر بود. در نهایت هم بدست دو تن از نوکرانش در گرجستان به قتل رسید. پس از او حکومت با کشمکش مختصری بین مدعیان به ولیعهد او که برادر زاده اش بود ( فتحعلی شاه ) رسید. او بر خلاف عمویش کوشید که راه و رسم پادشاهان قدیم ایران را مجدد احیا کند و به ایجاد دستگاه دیوانی عریض و طویلی و ایجاد لشکر همت گماشت اما مشکلات مالی و نیز عدم هاله تقدس بر گرد ایشان همواره پادشاهان قاجار را از اقتدار مورد انتظارشان که مثلا در حکومت صفویه شاهد آن بوده ایم دور نگه داشت. بعضی عالمان مذهبی حکومت شیعه را از آنِ امام دوازدهم شیعه می دانستند که در غیت بود و حکومت بر شیعه را در زمان غیبت از آن عالمان دین می دانستند اما به هر حال وجود شاه را برای برقراری نظم و امنیت تأیید می کردند.
سرجان ملکم بیان می کند: « هر چند شاه والیانی برای ولایات انتخاب می کرد اما در چنانچه آن والی در حوزه استحفاظیش محبوبیتی نداشت، هرگز نمی توانست امورات را پیش ببرد و چنانچه مردم از حضور او در آن منطقه ناراضی بودند شاه چاره ای جز عزل او از منصبش نداشت ».
مردم بیش از هر چیز نگران معیشت خود بودند و بعد از آن بیشتر تحت تأثیر سران ایل و قبیله خود و در مناطق شهری بیشتر تحت تأثیر عالمان دین و بزرگان قوم خود بودند.
لذا شیوه ملک داری قاجاریه مبتنی بر ایجاد موازنه قوا از طریق تفرقه بینداز و حکومت کن از طریق دسیسه چینی های بسیار انجام می شد. قاجاریه هرگاه با قدرت بزرگی مواجه می شد، چنانچه در خود توان رویارویی با آن را نمی دید، عقب نشینی می کرد و به خواست آنها گردن می نهاد و هنگامی که زورش می چربید با شدت عمل تمام با آن مواجه می شد تا در دل رقبا رعب و وحشت ایجاد کند. هرگاه از جانب گروه یا قبیله ای احساس خطر بالقوه می کرد، می کوشید از طریق تقویت و یا ایجاد قدرت رقیب به کنترل آن اقدام کند. گاهی دو قدرت رقیب را با دریافت رشوه و هدیه والی یک منطقه واحد می کرد و هنگامی که آنها بر سر کسب قدرت نیروهایشان به جان هم می افتادند و ضعیف می شدند. قدرت سومی را با دریافت رشوه و به بهانه ناتوانی قبلی ها والی منطقه می کرد و قدرت آنها را دفع می کرد.
دوستان گرامی از این پس خلاصه ای از کتاب ارزشمند « ایران بین دو انقلاب » را می توانید در این وبلاگ مطالعه بفرمایید.
اثر: یرواند آبراهامیان.
مترجمان: کاظم فیروزمند/ حسن شمس آبادی/ محسن مدیر شانه چی.
ایران در قرن سیزدهم
موزائیک فرهنگی ـ دینی ـ قومی
ایران در این قرن به دلیل عدم ارتباط با جهان خارج و شرایط اقلیمی، محل تنوع و گوناگونی فرهنگها، ادیان، سبکهای زندگی و... بود. طبق آماری که در سال1320بدست آمده است: 55%جمعیت ایران در 10000 آبادی سکونت داشتند. 20% جمعیت شهری ایران عمدتا در شهرهای، تهران، تبریز، اصفهان، مشهد، کرمان، یزد، همدان، رشت، ارومیه، کرمانشاه، شیراز و قزوین زندگی می کردند. 25% جمعیت در 16 گروه اصلی عشایری حضور داشتند.
روستاها و عشایر کاملا وضعیت خودگرادان داشتند و کمترین احتیاج در آنها به شهرها مشاهده می شد ولی شهرها به محصولات این مناطق محتاج بودند.
شعوری که شور نسازد کوبش آب در هاون است و شوری که شعور نداشته باشد ویرانی است.
به نام خدا
معرفی کتابِ « بررسی ضابطه مندی کمال انسان در قرآن » اثر نستوه جهان بین
این کتاب پژوهشی است در حوزه تربیت قرآنی و در موضوع کمال انسان. در این پژوهش کوشش شده است به سؤالات زیر پاسخ داده شود.
1. انسان و کمال او از منظر قرآن چه هستند؟
2. آیا رسیدن به کمال از نظر قرآن ضوابط مشخصی دارد؟ یا بدون ضابطه است؟
3. اگر ضوابط مشخصی دارد این ضوابط چه هستند؟ اگر بدون ضابطه هست، چگونه کمال انسان محقق می شود؟
4. آیا با وجود ضوابط تأثیری فراضابطه نیز قابل تعریف است؟
برای پاسخ گویی به این سؤالات در این کتاب دو بخش در نظر گرفته شده است. بخش نخست « مفاهیم پایه تکامل انسان در قرآن » نام دارد و در آن کوشش شده است که فهم درستی از انسان و سیرهای تکاملی دوگانه او( تکامل جبری و اختیاری ) بدست آید. به علاوه کلید واژه های اصلی موضوع کمال اختیاری انسان، نظیر: « انسان، قلب، حیات، نفس، فطرت، روح، اسماء الهی » مورد بحث و بررسی قرار گرفته و کوشش شده است تا تبیین روشنی از موضوع بدست آید. در بخش اول تقریبا تمامی سؤالات چهارگانه فوق پاسخ می یابند.
در بخش دوم به بررسی عناصر اصلی پرداخته شده که قرآن تأثیر آنها را در فرآیند تکامل انسان منتفی ندانسته است و کوشش شده است تا نسبت و رابطه این عناصر با یکدیگر بدست آید.
این کتاب، توسط نشر ادیان وابسته به دانشگاه ادیان و مذاهب در پاییز 1394 با قیمت 19000 تومان برای استفاده علاقمندان آماده شده ا ست.
مراکز پخش:
1. تهران ـ خ انقلاب ـ چهارراه ابوریحان ـ پلاک 1158 ـ انتشارات مولی ـ تلفن: 66409243 ـ 021
2. قم ـ شهرک پردیسان ـ روبروی مسجد امام صادق ـ دانشگاه ادیان و مذاهب ـ کتابفروشی یا انتشارات دانشگاه. تلفن: 13 ـ 32802610 ـ 025