ایران بین دو انقلاب قسمت پانزدهم ( نخستین چالش اجتماعی مشروطه)

هنگامی که آزادی خواهان سرمست از پیروزی، لایحه بودجه کشور را ارائه کردند و با حمایت سایر گرایشهای مجلس همراه شد، ورق بازی برگشت. هزینه های دربار قطع شد، مستمری شاهی کاهش یافت. طیول ها را حذف کردند و از مالیات مرسوم خان ها کاستند.

     اما لایحه آزادی خواهان برای اصلاح قانون انتخابات با مخالفت اعتدالی ها همراه شد. این لایحه به حق رأی کلیه افراد ذکور کشور اشاره داشت و برای اقلیتها در مجلس نماینده قائل شده بود. رادیکالها در خارج از مجلس نهضتی علیه مذهب و عدم دخالت آن در سیاست به راه انداختند که جنجال بزرگی ایجاد کرد. صوراسرافیل، حبل المتین و روزنامه های دیگری مقالاتی در علیه روحانیون نوشتند و مسئولیت کل عقب افتادگی خاورمیانه را بر دوش روحانیون انداختند. سلیمان اسکندری نخستین مدرسه دخترانه را در تهران تأسیس کرد که با اعتراض شدید روحانیون همراه شد. ایشان این قبیل مؤسسات را غیر اسلامی، بدعت گر و.... نامیدند. آزادی خواهان محتاط کوشیدند که به حضور زنان در سراسر تاریخ اسلام اشاره کنند اما آزادی خواهان جسور به روشنی به جدایی دین از سیاست اشاره کردند و خواهان آن شدند که قوانین کشور بدون در نظر گرفتن قوانین شرع تدوین شود. پس از تصویب بودجه خزانه داری دربار که بر خلاف خزانه داری کشور بسیار خوش نام بود و عهده دار پرداخت حقوق هزاران کارمند دربار در سراسر کشور بود، اعلام کرد که دیگر نمی تواند حقوق و مواجب معمول آنها را بپردازد. این درحالی بود که به دلیل بدی محصول در کشور قیمت ارزاق نیز بالا رفته بود و به دلیل نبود بودجه، در لایحه هیچ کاهشی نسبت به مالیاتها مشاهده نمی شد. از سوی دیگر به دلیل باور آنها به اقتصاد آزاد هیچ برنامه ای برای کنترل قیمتها در دستور کارشان نبود. لذا قیمتها به سرعت بالا رفت و مردم خصوصا اقشار تهی دست در کنار درباریان به صف ناراضیان وضع موجود پیوستند.