ضابطه مندی کمال انسان در قرآن قسمت دوم

جلسه ی دوم درس گفتار "ضابطه مندی رشد و کمال انسان از نظر قرآن" برگزار شد.

جلسه ی دوم درس گفتار "ضابطه مندی رشد و کمال انسان از نظر قرآن" با حضور علاقمندان در روز چهارشنبه پنجم شهریورماه ۱۳۹۳ در موسسه ی بین المللی مطالعاتی نهج البلاغه برگزار شد.

در این درس گفتار که توسط استاد نستوه جهان بین، عضو هیئت علمی موسسه، برگزار شد، به بررسی برخی مفاهیم پایه در کمال انسان پرداخته شد. ابتدا به بحث دربارة واژة «قلب» در قرآن پرداخته شد و قلب بعد نفسانی شاکله، معرفی گردید. بنیاد شاکله ـ همچنان که در جلسه قبل بیان شد ـ جسمانی است و جسم مانا نمی باشد و چیزی که مانا نباشد نمی تواند تأثیر ابدی بر سرنوشت انسان داشته باشد. با توجه به این که سرنوشت ما در گرو وضعیت شاکلة ماست، لزوما باید شاکله ظهور و بروز نفسانی داشته باشد زیرا نفس باقی است. بررسیها در آیات قرآن بیانگر آن است که واژه قلب بیانگر بعد نفسانی شاکله است بنابراین شاکله حدوثی جسمانی دارد اما بقایش نفسانی است.

در ادامه بحث حیات مطرح شد و مبتنی بر آیات قرآن اثبات گردید که تکامل انسان در حقیقت ارتقاء سطح حیات اوست و عامل حیات در بیان قرآن روح است پس ارتقاء سطح حیات انسان یعنی ارتقاء سطح بهره مندیش از روح. با توجه به این که در جلسه گذشته بیان شد که کمال انسان یعنی ارتقاء ظرفیت نفسانی او، ثابت می شود که نفس انسان چیزی جز دامنة بهره مندی انسان از روح نیست. بهترین تبیین برای نحوة تکامل انسان مبتنی بر ارتقاء سطح حیاتی و روحانی در شعر مولوی یافت شد.

از جمادی مردم و نامی شدم              از نما مـــردم به حیوان سـر زدم

مردم از حیوانی و آدم شدم                پس چه ترسم کی زمردن کم شدم

حمله دیگر بمیرم از بشر                   تا بر آرم از ملائک بال و پر

از ملک هم بایدم جستن زجو              ((کل شیء هالک الا وجهه))

بار دیگر از ملک پران شوم                 آنچه اندر وهم ناید آن شوم

پس عدم گردم عدم چون ارغنون                     گویدم: ((انا الیه راجعون))

(مثنوی معنوی، دفتر سوم، ابیات 3901 تا 3906)

در جلسة آینده ضمن بحث در خصوص اسماء الهی و نقش آنها در کمال انسان به یکی از اصلی ترین پرسشهای این پژوهش پاسخ خواهیم داد که عبارتست از ضابطه مند بودن یا بی ضابطه بودن فرایند کمال انسان یا حضور امری فرا ضابطه در ورای تمامی ضوابط مؤثر در این فرایند. این جلسه به یاری خدا در تاریخ ..... مهرماه 1393 برگزار خواهد شد.